Temizlik, temizlik, temizlik. İnsan olarak kendimizden başlayıp yaşam alanımızın her yerinde çok dikkat etmemiz gereken bir konu. Hele hele pandemi süreci yaşadığımız bu dönemde çok daha önemli bir konu olduğu tartışılmazdır. Bu yüzden, TEMİZLİK, maske ve mesafeye dikkat!
Bantlı konveyörlerde ekipman olarak (yalnızca bantlı konveyörde alınacak önlemlerle) yapılan temizliğin tek başına yeterli olmayacağını, temizliğin tüm tesis ve arazi koşulları ile sağlanması gerekliliğini hatırlatarak devam edelim.
Bir bantlı konveyörün olmazsa olmazlarından biri bant temizliğidir. Bu temizlik, bant içi ve bant dışı (hareket yönüne göre) sıyırıcılar olarak konumlandırılan ekipmanlar vasıtası ile yapılmaktadır. Konumladığı yere göre birincil, ikincil, V sıyırıcı vb. olarak adlandırılan ekipmanların bu temizliği yapmak için kullanılması tasarlanır. Şekil-1 ve Şekil-2 bize bir şeyler anlatıyordur.
Şekil-1 ve Şekil-2
Bant temizliğinin en üst düzeyde yapılmaması kısa, orta ve uzun vadede bant konveyörün çeşitli ekipmanlarında büyük hasarlara neden olabilir. Fakat bant konveyör tasarımları yapılırken sıyırıcılar günümüze kadar gelen ve büyük ölçüde yanlış seçimler yapılmış kalıplar üzerinden gidilerek projelendirilmektedir. Hatta bazen satış odaklı firmalara bantlı konveyörün teknik bilgileri ve ürün özellikleri tam verilmeden bile sıyırıcı siparişi verildiği görülmektedir. Oysaki malzeme özelliğinden, bant konveyör teknik özellikleri irdelenmeden (kapasite-hız-genişlik vb.) saha koşullarının ve bakım-onarım şartlarının tümü değerlendirilmelidir. Bu tür yaklaşımlar yapılmadan yapılan tasarımlar, seçilen ve konumlandırılan temizleme ekipmanları zamanla görevlerini yapamaz duruma gelirler. En vahim hata ise bu yanlışlığı çözmek yerine, yanlış yerleştirilen bu ekipmanların gereksiz görülüp kullanım dışı bırakılarak sistemin tümünün riske edilmesidir.
Maalesef birçok tesiste bant temizliğine gereken önem verilmemektedir. Düşük maliyetler, doğru tasarımlar ve doğru ekipman seçimleri ile bu temizliğin sağlanabileceği unutulmamalıdır.
Aslında bant temizliğinin konveyör kapasitesi başta olmak üzere tesisin verimliliğinden, işletme maliyetlerinin düşürülmesine ve en önemlisi işçi sağlığı-güvenliği konularında ne kadar önemli olduğunu beyinlere yerleştirmek gerekir.
Bu konuda en büyük görev tasarımcıya düşmektedir. İlk başta işletme yetkililerini bu konuda da (diğer birçok önemli konular gibi) alarma geçirmelidir. Şöyle ki;
- Bant konveyörün genişliğini bir tık küçültmek adına sızdırmazlıklardan ödün vermemelidir.
- Bant konveyörün uzunluğunu 2-3 metre kısa yapabilmek adına yükleme bölgelerini yanlış yerlere denk getirmemelidir.
- Doğru şut tasarımları yapmalıdır. Ufak maliyetlerden kaçıp sıyırıcı sayısı ve tipini doğru seçmelidir.
Kısacası bant konveyör tasarımını yapan kişinin yetkin bir kişi olması gerekmektedir. Eğer bant konveyör tasarımını yapan kişi, sıyırıcı seçimi ve konumlandırması konusunda kendini yetkin görmüyorsa muhakkak ekipman satıcı firmalardan ve işletme saha çalışanlarından doğru kararları almasına yardım edecek teknik bilgileri ve kullanım özelliklerini sağlamalıdır. Etkin temizlik yapılmasını engelleyen hatalardan birkaçına örnek vermek gerekirse;
- Gergi sistemlerinde yanlış tasarlanan sıyırıcı tasarımları ve unutulan bant içi-dışı temizlik.
- Kafa şutlarında yapılan yanlış tasarımlar.
- Yetersiz tambur çapı seçimi (temizleme ve temizlenen malzeme için uygun ve doğru yere boşaltma alanı birebir bu çap ile ilgilidir).
- Sıyırıcıların ayar/bakımlarının yapılabilmesi için ulaşılabilirlik mesafelerinin yetersizliği.
- Yanlış alt rulo tasarımları.
Bant konveyörünüzün doğru ve güçlü bir şekilde aksamadan çalışmasını istiyorsanız bant temizliğine 2 kat önem vermeniz tavsiye olunur. Emin olun doğru tasarlanmış bir bant konveyör size uzun yıllar büyük sorunlar çıkarmadan hizmet edecektir. Bant konveyörler basit fakat birçok mühendislik disiplinlerin doğru kurgulanması ile ortaya çıkarılan ekipmanlardır. Siz bu ekipmana ne kadar iyi bakarsanız o da size en iyi hizmeti vermekten geri durmayacaktır. Fakat yalnızca bant temizliği ile bunu sağlayacağınız hayaline de kapılmamak gerekir. Doğru tambur çapı seçimi, bant tipi seçimi, rulo çapının ve tipinin yapılması vb. birçok değerli bilgilerin kurgulanması ve tasarıma aktarılması gerekir.
Yere saçılan-dökülen, rulolara-tamburlara sarılıp kalan, şase ve çelik taşıyıcılar üzerinde kalan her malzeme sizin katma değer kazancınızı düşüren boşa atılmış üründür. Bunun önemini anlamak için bir günlük atılan ürünlerin tartılması işin vahametini ortaya çıkaracaktır.
Onun için altı üstü bant konveyör deyip geçmeyelim. Temizliğe önem verelim. En önemlisi yetkin tasarımcıları ilk yatırım maliyetleri ile kısıtlamayıp uzun vadeli kazançlar getirecek tasarım ve seçimleri yapmasına yardımcı olalım. Her işimizde mühendislik ve proje hizmetleri için bütçe ayıralım.